اکشن پیانو چیست و چگونه کار می کند؟

اکشن پیانو، عملکرد مهمی در تولید صدای این ساز خوش صدا دارد. عملکرد این بخش نقش مهمی در انتخاب پیانویی باکیفیت و نوازندگی حرفه‌ای دارد. اما سوال این‌جاست که اکشن پیانو دقیقا چیست و چه نقشی در تولید صدای پیانو برای نوازندگان ایفا می‌کند. برای پاسخ به این سوال در ادامه قرار است با اکشن پیانو، انواع و ویژگی های مهم درباره آن آشنا شویم.

اکشن پیانو چیست؟

اکشن پیانو، مکانیسمی است که فرورفتگی کلیدها را به حرکت سریع چکش‌ها و تولید صدا تبدیل می‌کند. این مکانیسم، معیاری مهم در انتخاب پیانو برای نوازندگان حرفه‌ای است. چون پاسخ‌گویی، سبکی نسبی، سنگینی و لمس کلاویه‌ها را تعیین می‌کند و می‌تواند با فشارهای متفاوت انگشتان شما متفاوت باشد.

اکشن پیانو بیش از 5000 قطعه هماهنگ و منظم با هم دارد. هریک از این قطعات نیز نقش مهمی را در نواختن نت ایفا می‌کنند و در صورت نبود حتی یک قطعه، نواختن نت امکان‌پذیر نیست. این مکانیسم، به عنوان مکانیسم اکشن کلیدی نیز شناخته می‌شود. حرکت سریع چکش‌ها در اکشن پیانو نیز باعث ضربه به سیم‌ها و در نتیجه تولید صدا می‌شود.

برای درک بهتر چیستی اکشن پیانو باید گفت که این مکانیسم شامل تمام قسمت‌های متحرک در پیانو می‌شود که انگشتان نوازنده را به تارها وصل می‌کند. در واقع می‌توان گفت تمام کلاویه‌های سفید و سیاه در پیانو و چکش‌های پوشیده از نمد، جزء مکانیسم اکشن پیانو هستند و این‌گونه هر کلاویه مانند ماشین پیچیده‌ای است که صداها و تن‌های متنوع و بی‌شماری را برای به نمایش گذاشتن هنر نوازنده، تولید می‌کند.

در اکشن پیانو، مکانیسم انتقال ضربه وارد شده به کلاویه منجر به ضربه چکش شده و با بالارفتن جک، ارتعاش سیم‌ها و تولید صدا انجام می‌شود.

جالب است بدانید که طراحی اکشن پیانو، روی ویژگی و کیفیت ساز پیانو تاثیر می‌گذارد و پارامترهای مهمی را برای نوازنده مشخص می‌کند. این عملکرد، بر شکل و دامنه موج صوتی تاثیر می‌گذارد و همین باعث اهمیتش در خرید پیانو آکوستیک و دیجیتال می‌شود.

انواع اکشن کلاویه پیانو

به طور کلی اکشن پیانو دارای دو عملکرد متفاوت به شکل زیر است:

1. عملکرد اول:

در ساخت اکشن‌ها اهرم‌هایی طراحی‌شده‌اند. این اهرم‌ها، باعث می‌شوند که چکش سریع‌تر از پایین آمدن کلاویه، به سمت سیم حرکت کند. همین امر باعث ایجاد سرعت کافی برای تولید صدا می‌شود. در نتیجه نوازنده هنگام نوازندگی با پیانو می‌تواند صدای مورد انتظارش را از آن دریافت کند.

2. عملکرد دوم

به این عملکرد، تکرارشوندگی (Ripitation) نیز گفته می‌شود. در این نوع اکشن، پیانو به گونه‌ای طراحی شده است که نوازنده بتواند یک نت را با سرعتی بالا در حالت تکرار بنوازد. پیانوهایی با اکشن و تاچ خوب، تکرارشوندگی بالایی دارند.

جالب است بدانید که در داخل کلاویه‌های پیانو، وزنه‌های سربی قرار داده می‌شود. این وزنه‌ها، باعث می‌شوند که کلاویه‌ها سبک نباشند و نوازنده برای نواختن موسیقی، نیروی بیشتری را برای فشردن کلاویه مصرف کند. در پایان همین نیرو نیز باعث ایجاد سرعت لازم برای حرکت چکش و تولید صدای استاندارد می‌شود.

به طور کلی در سمت چپ پیانو (باس پیانو)، چکش‌ها سنگین‌تر هستند و در قسمت وسط پیانو و سمت راست آن، چکش‌های سبک‌تری استفاده می‌شود. در واقع وزن قطعه سربی در داخل همه کلاویه‌ها یکسان نیست و همین باعث می‌شود که به هنگام نوازندگی با سرعت زیاد، قوانین فیزیکی دخیل باشند. نوازنده نیز باید نیروی بیشتری برای نواختن ساز پیانو مصرف کند. به این نوع عملکرد، داینامیک می‌گویند. عملکرد استاتیک نیز برای هنگامی است که نوازنده، پیانو را در حالت عادی می‌نوازد و از وزن خود اکشن و کلاویه‌ها استفاده می‌شود.

پیشنهاد به مطالعه بیشتر: پلی فونی (Polyphony) در پیانو

چطور کیفیت اکشن پیانو را بررسی کنیم؟

یکی از سوالات پرتکرار درباره اکشن پیانو، چگونگی تشخیص کیفیت آن در پیانوست. در پاسخ به این سوال باید گفت که شما باید در هر پیانو، میزان تکرارشوندگی هر نت را به صورت جداگانه در قسمت‌های مختلف پیانو امتحان کنید. به طور کلی هرچقدر تکرارشوندگی پیانو بیشتر باشد، تاچ و اکشن مناسب‌تری برای نوازندگی در بازه صدایی متفاوت ایجاد می‌شود.

معیارهای مهم درباره اکشن پیانو

بعضی از عوامل بر اکشن پیانو و کیفیت آن تاثیر می‌گذارند. این عوامل شامل سنسورها، مکانیسم Escapement/ let-off، دامنه داینامیک و سطح کلاویه‌ها می‌شوند.

• سنسورها

به هنگام فشرده شدن کلاویه‌ای در پیانو آکوستیک و گرند، همری کوچک فعال شده و به سیم ضربه می‌زند. این حرکت در پیانو دیجیتال، براساس سمپلینگ و مدل‌سازی صورت می‌گیرد.

در واقع وقتی شما کلاویه‌ای را فشار می‌دهید، یک یا چند سنسور با توجه به میزان محکم یا نرم فشردن کلاویه، پخش نت را تشخیص می‌دهند. این نکته را فراموش نکنید که تعداد و کیفیت‌ سنسورها در ظرافت و داینامیک بودن پیانو تاثیر زیادی دارند.

• مکانیسم Escapement/ let-off

پیانوهای گرند، شامل این مکانیزم می‌شوند. این مکانیزم، همرها را بلافاصله بعد از ضربه به سیم‌ها حرکت می‌دهد و لرزش سیم‌ها باعث ایجاد تن صدای مورد نظر شما می‌شود. مکانیسم Escapement در پیانو دیجیتال، برای ایجاد تاچ واقعی، شبیه‌سازی می‌شود.

• دامنه داینامیک

بخش اصلی در موسیقی، داینامیک است. در پیانو دیجیتال سطوح داینامیک به سطوح سرعت (velocity)، تقسیم می‌شوند و در هر پیانو ممکن است 127 سرعت متفاوت وجود داشته باشد. جالب است بدانید که پیانوهای گران‌قیمت‌تر، سطوح و ریجسترهای بیشتری دارند و حساسیت نوازندگی دقیق‌تری را در اختیار نوازنده پیانو قرار می‌دهند.

• سطح کلاویه

در پیانوهای قدیمی، از پوشش عاج برای سطح کلاویه‌های سفید استفاده شده و برای کلاویه‌های سیاه نیز آبنوس به کار می‌رود. ویژگی‌های اصلی استفاده از این جنس برای سطح کلاویه‌ها، سر نخوردن دست نوازنده روی آن‌ها به هنگام نوازندگی است. جالب است بدانید که امروزه برای ساخت کلاویه‌های پیانو از پوشش عاج مصنوعی و آبنوس نیز استفاده می‌شود.

تفاوت اکشن پیانو دیجیتال و پیانو آکوستیک

استفاده از پیانو دیجیتال با توجه به حمل و نقل آسان، طراحی ساده و قیمت به صرفه‌تر، طرفداران بیشتری دارد. از طرفی این پیانوها، اکشن‌های مدرن‌تری نسبت به پیانوهای قدیمی‌تر آکوستیک و گرند دارند.

به طور کلی اکشن کلاویه‌های تمام سنگین، نیمه‌سنگین با سبک و اکشن سینت هستند. در پیانوهای دیجیتال همان اکشن، مشابه پیانو آکوستیک وجود دارد.

در پیانو آکوستیک، مکانیسمی به نام Escapement وجود دارد. این مکانیسم باعث می‌شود که با فشردن کلاویه‌ها، چکش از سیم دور شود. اما در پیانو دیجیتال از وزن‌ها و روش‌های دیگری برای شبیه‌سازی این مکانیسم استفاده می‌شود.

استایل و بافت کلاویه‌ها نیز در پیانو دیجیتال و آکوستیک تفاوت چندانی ندارند و برای هر دو از کلاویه‌های مینی یا کلاویه‌های waterfall در ارگ استفاده می‌شود.

جنس کلاویه‌ها نیز در پیانو آکوستیک، بیشتر از عاج طبیعی است. اما در پیانو‌های دیجیتال از پوشش‌های عاج مصنوعی، پلاستیک و چوب طبیعی نیز استفاده می‌شود.

انواع اکشن پیانو دیجیتال

پیانوهای دیجیتال، برحسب برند خود اکشن کلاویه های GHS، GH3، NWX، GT-S، GT، SGP و NH و … دارند که هر یک ویژگی های به خصوص خود را دارند. پیشنهاد می کنیم برای انتخاب اکشن کلاویه مناسب پیانو مدنظر خود، حتما مشاوره های لازم در این زمینه را دریافت کنید. برای این کار می توانید با کارشناسان ما در سلولیکس تماس حاصل نمایید.

ما با سابقه بسیار در عرضه انواع پیانو و آشنایی با بهترین برندهای پیانو، باکیفیت ترین پیانوها را با ضمانت اصالت کالا و گارانتی 5 تا 10 ساله ارائه می کنیم. همچنین امکان تهیه پیانو دست دوم با قیمتی پایین تر از طریق سلولیکس وجود دارد و به این ترتیب شما می توانید با هزینه کمتر، این ساز گرانبها را تهیه کنید.