آکورد پیانو چیست؟

اولین چیزی که نوازنده‌های پیانو با آن‌ آشنا می‌شوند، مجموعه‌ای از کلیدهای سیاه و سفید است که صداها و نت‌های متفاوتی را هنگام زدن ایجاد می‌کنند.

وقتی شروع به یادگیری تئوری پیانو می‌کنید، متوجه خواهید شد که نواختن همزمان سه نت یا بیشتر یک آکورد را شکل می‌دهد که در این حالت انگشتانتان چندین کلاویه را به طور همزمان لمس می‌کنند.

آکوردهای پیانو به عنوان ستون فقرات آهنگسازی، شکل دادن به ملودی، تنظیم حال و هوا و ارائه یک چارچوب هارمونیک برای قطعه عمل می‌کنند. آن‌ها امکان ایجاد صداهای متنوع، از شاد و روشن تا غم‌انگیز و مالیخولیایی را فراهم می‌کنند و عمدتاً با دست چپ نواخته می‌شوند؛ در حالی که دست راست ملودی را می‌نوازد.

شناخت آکوردهای پیانو به شما کمک می‌کند تا آهنگ‌ها را رمزگشایی کرده و احساسات آن‌ها را بهتر درک کنید. مهارت در نواختن آکورد به شما این امکان را می‌دهد تا انواع سبک موسیقی مانند کلاسیک، جاز، پاپ و بسیاری دیگر را کشف کنید و در عین حال توانایی خود را در بداهه‌نوازی و ساخت موسیقی افزایش دهید. ما در این مقاله به معرفی کامل این مفهوم می‌پردازیم.

نمودار آکوردهای پیانو

ابتدایی‌ترین آکوردها، آکوردهای سه گانه هستند که با نواختن نت پایین، پرش یک نت به نت میانی و سپس پرش یک نت به نت بالایی تشکیل می‌شوند.

توجه داشته باشید که قبل از نگاه کردن به نمودارهای آکورد، دانستن نام هر نت روی پیانو لازم است. نت‌های پیانو در گام‌های مختلفی که اکتاو نام دارند، تکرار می‌شوند.

نمودارهای آکورد پیانو یک نمایش بصری آسان از نت‌های آن‌ها می‌باشد. به عنوان مثال، نمودار آکورد پیانوی سی ماژور را در زیر می بینیم:

در این نمودار، نت‌های C – E – G را مشاهده می‌کنیم که با هر دو دست، از انگشت اول، سوم و پنجم برای نواختن آکورد استفاده می‌شود.

• دی مینور: آکورد دی مینور از نت‌های D – F – A ساخته شده است. به همین ترتیب، می‌توانید از انگشت اول، سوم و پنجم خود در هر دو دست برای نواختن این آکورد استفاده کنید.
• E مینور: آکورد ای مینور از نت‌های E – G – B ساخته شده است.
• فا ماژور: نت‌های F – A – C یک آکورد فا ماژور را تشکیل می‌دهند.
• جی ماژور: آکورد جی ماژور شامل نت‌های G – B – D است.
• A مینور: از نت‌های A – C – E ساخته شده است.

نت‌نویسی آکوردهای پیانو

درک سیستم نت‌نویسی مورد استفاده برای آکوردهای پیانو برای ترانه‌سرایان، تهیه‌کنندگان و نوازندگانی که می‌خواهند موسیقی تاثیرگذار و به یاد ماندنی خلق کنند، ضروری است.

آکوردهای پیانو با استفاده از سیستمی از حروف و نمادها نت‌نویسی می‌شوند. حروف، نشان دهنده نت ریشه و نمادها نشان‌دهنده کیفیت و لحن آکورد هستند، به عنوان مثال، یک آکورد سی ماژور با C علامت‌گذاری می‌شود، در حالی سی مینور با علامت Cm نشان داده می‌شود.

ممکن است هنگام نواختن آکوردهای ماژور بالا متوجه شده باشید که آن‌ها شاد به نظر می‌رسند در حالی که آکوردهای مینور صدایی غمگین دارند.

انواع آکورد پیانو

برای اینکه بتوانید نواختن پیانو را به طور حرفه‌ای شروع کنید، انواع مختلفی از آکوردها وجود دارند که باید با آن‌ها آشنا شوید؛ زیرا هر کدام صدایی منحصر به فرد و نقش مشخصی در آهنگسازی دارند. بیایید نگاهی دقیق‌تر به آکوردهای ماژور و مینور پیانو بیندازیم.

آکورد ماژور

این آکوردها صدایی شاد و قوی تولید کرده و از ترکیب یک نت ریشه، یک سوم ماژور و یک پنجم کامل تشکیل می‌شوند. در ادامه برخی از آکوردهای رایج ماژور را می‌بینیم:

• C major (C, E, G)
• D major (D, F♯, A)
• E major (E, G♯, B)
• F major (F, A, C)
• G major (G, B, D)
• A major (A, C♯, E)
• B major (B, D♯, F♯)

آکورد مینور

آکوردهای مینور، که اغلب با لحن غم‌انگیز همراه هستند، با استفاده از نت ریشه، یک سوم مینور و یک پنجم کامل ایجاد می‌شوند. به عنوان مثال یک آکورد مینور شامل نت‌های A ،C و E است. برخی از رایج‌ترین آکوردهای مینور به شرح زیر است:

• C minor (C, E♭, G)
• D minor (D, F, A)
• E minor (E, G, B)
• F minor (F, A♭, C)
• G minor (G, B♭, D)
• A minor (A, C, E)
• B minor (B, D, F♯)

آکورد Diminished

این آکورد صدایی ناپایدار دارد و باعث ایجاد احساس نگرانی و اضطراب می‌شود؛ بنابراین بیشتر در فیلم‌های ترسناک و اکشن و آهنگ‌های راک کاربرد دارند. آکورد دیمینیش که در فارسی با نام کاسته یا کاهش یافته هم شناخته می‌شود، از نت ریشه، یک سوم کوچک و یک پنجم کوچک تشکیل شده است.

در ادامه با برخی آکوردهای کاسته آشنا می‌شویم:

• C diminished (C, E♭, G♭)
• D diminished (D, F, A♭)
• E diminished (E, G, B♭)
• F diminished (F, A♭, C♭)
• G diminished (G, B♭, D♭)
• A diminished (A, C, E♭)
• B diminished (B, D, F)

آکورد Augmented

می‌توان گفت این آکورد شباهت زیادی به ماژور دارد اما نت پنجم آن نیم‌پرده جلوتر است.

برخی از رایج‌ترین آکوردهایAugmented  عبارتند از: 

• C augmented (C, E, G♯)
• D augmented (D, F♯, A♯)
• E augmented (E, G♯, B♯)
• F augmented (F, A, C♯)
• G augmented (G, B, D♯)
• A augmented (A, C♯, E♯)
• B augmented (B, D♯, F♯)

آکورد هفتم

با اضافه کردن نت هفتم به سه‌گانه مینور و ماژور ایجاد می‌شود. در ادامه آکوردهای متداول هفتم را می‌بینیم:

• Cmaj7 (C, E, G, B)
• Dmaj7 (D, F♯, A, C♯)
• E7 (E, G♯, B, D)
• F♯m7 (F♯, A, C♯, E)
• G7 (G, B, D, F)
• Am7 (A, C, E, G)
• Bm7♭5 (B, D, F, A)

فواصل در پیانو

در موسیقی، فواصل به فاصله‌ی بین دو نت اشاره دارند. در پیانو، این فواصل اساساً براساس تعداد نیم‌نت‌ها اندازه‌گیری می‌شوند. یک نیم‌نت، کوچک‌ترین فاصله در سیستم موسیقی غربی است و هر کلاویه پیانو معادل یک نیم‌نت است.

پیانو معمولاً 88 کلاویه دارد که شامل نت‌های سفید و سیاه است و فواصل بین این کلاویه‌ها را می‌توان به‌ طور دقیق اندازه‌گیری کرد.

در پیانو، فواصل نقش بسیار مهمی در شکل‌دهی به ملودی‌ها، هارمونی‌ها و آکوردها دارند. نوازندگان با استفاده از فواصل می‌توانند ساختارهای موسیقایی پیچیده ایجاد کنند. برای مثال، وقتی که شما یک آکورد بزرگ می‌زنید مثلC Major، در واقع دارید از فواصل سوم و پنجم استفاده می‌کنید. در ادامه با به طور دقیق تر با این فواصل آشنا می‌شویم:

نیم‌نت Half Step یا Semitone

نیم‌نت کوچک‌ترین واحد فاصله در موسیقی است. در پیانو، نیم‌نت فاصله‌ای است که بین دو کلاویه مجاور قرار دارد. این کلاویه‌ها ممکن است سفید یا سیاه باشند. به‌طور مثال، فاصله بین نت C (سی) و C# (سی شارپ) یا بین E (می) و F (فا) یک نیم‌نت است. این کوچک‌ترین فاصله‌ای است که می‌توان بین دو نت در پیانو ایجاد کرد.

پرده Whole Step یا Whole Tone

یک پرده، معادل دو نیم‌نت است. یعنی برای ایجاد یک پرده باید دو کلاویه پیانو را طی کنید. به‌ عنوان مثال، فاصله بین C (سی) و D (ر) یک پرده است، چرا که ابتدا از C به C# (سی شارپ) می‌روید (یک نیم‌نت) و سپس از C# به D (ر) (نیم‌نت دوم). به همین ترتیب، فاصله بین E (می) و F# (فا شارپ) هم یک پرده است.

فاصله‌ی سوم (Third)

فاصله‌ی سوم زمانی است که بین دو نت، سه نیم‌نت فاصله وجود داشته باشد. به ‌عنوان مثال، فاصله بین C  و E یک سوم است. فاصله‌ی سوم یکی از فواصل اصلی در ساخت آکوردها و ملودی‌ها است. سوم می‌تواند “میزان بزرگ” (Major Third) یا “میزان کوچک” (Minor Third) باشد. به‌طور مثال، فاصله بین C و E (سه نیم‌نت) یک سوم بزرگ است، در حالی که فاصله بین C و Eb (می بمل) یک سوم کوچک است.

فاصله‌ی پنجم (Fifth)

فاصله‌ی پنجم به فاصله‌ای گفته می‌شود که پنج نیم‌نت، بین دو نت وجود دارد. برای مثال، فاصله بین C و G یک پنجم است. پنجم‌ها معمولاً در آکوردها و هارمونی‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند. مانند سایر فواصل، پنجم‌ها نیز می‌توانند “میزان درست” (Perfect Fifth) یا “میزان افزوده” (Augmented Fifth)  باشند. فاصله‌ی بین C و G# (جی شارپ) یک پنجم افزوده است.

فاصله‌ی اکتاو (Octave)

یک اکتاو، فاصله‌ای است که معادل با 12 نیم‌نت است. هنگامی که دو نت در اکتاو قرار دارند، به ‌طور کامل یک چرخه از نت‌ها را طی کرده‌ایم. به‌طور مثال، فاصله بین C  و C’ (سی و سی اکتاو بالا) یک اکتاو است. در پیانو، تمام نت‌های یک اکتاو دارای نام مشابه‌اند، اما فرکانس صدا دو برابر یا نصف یکدیگر است.

فاصله‌ی ششم (Sixth)

فاصله‌ی ششم زمانی است که بین دو نت، شش نیم‌نت فاصله وجود دارد. به‌عنوان مثال، فاصله بین C و A  یک ششم است. این فاصله می‌تواند بزرگ یا کوچک باشد. فاصله‌ی ششم بزرگ به فاصله‌ای گفته می‌شود که شش نیم‌نت فاصله دارد (مثل فاصله بین C و A، در حالی که ششم کوچک شش نیم‌نت و نیم دیگر فاصله دارد (مثل فاصله بین C و Ab

فاصله‌ی هفتم (Seventh)

فاصله‌ی هفتم به فاصله‌ای گفته می‌شود که بین دو نت، هفت نیم‌نت فاصله وجود دارد. به‌عنوان مثال، فاصله بین C و B یک هفتم است. این فاصله نیز می‌تواند بزرگ یا کوچک باشد و یکی از فواصل رایج در موسیقی است.

فاصله‌ی نهم (Ninth)

فاصله‌ی نهم به فاصله‌ای گفته می‌شود که مشابه با یک اکتاو و یک دوم است، به‌طور دقیق‌تر 9 نیم‌نت. به‌طور مثال، فاصله بین C و D در اکتاو بالاتر، یک نهم است. این فاصله بیشتر در آکوردهای پیچیده و موسیقی جَز و مدرن استفاده می‌شود.

سخن پایانی

همان طور که اشاره شد، آکوردهای پیانو با نواختن دو، سه یا چند نت با هم شکل می‌گیرند و لحن و ساختار احساسی یک قطعه را تعیین می‌کنند.

در این مقاله با اصلی‌ترین آکوردهای پیانو و نمودارهایشان آشنا شدیم. لازم به ذکر است که انواع دیگری از آکورد هم وجود دارد که شناخت و تمرین آن‌ها در یادگیری کامل پیانو الزامی است. اگر به دنبال یک راهنمای جامع و کامل هستید که به شما کمک کند با اصول آکورد پیانو آشنا شوید، این مقاله از سلولیکس می‌تواند برای شما مفید باشد.